KOOPERATİFCİLİK BİLGİSİ

Kooperatif Nedir?
Birlikten kuvvet doğar. Kooperatifçilik ise birlikte iş yapma, birlikte çalışma, kısaca iş birliğidir. 1163. sayılı kooperatifler kanununun 1. maddesine göre kooperatifçiliğin tanımı; Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve kamu tüzel kişileri ile özel idareler, belediyeler, köyler, cemiyetler ve dernekler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli teşekküllere kooperatif denir.



Kooperatiflerin Amacı Nedir?

Kooperatiflerin esas amacı; yeterli derecede iktisadi güce sahip olmayan gerçek kişilerin meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle rasyonel bir şekilde ve ekonomik olarak karşılamak ve temin etmekten ibarettir. Yoksa amaç, şirketlerde olduğu gibi ekonomik faaliyetlerden kar elde etmek ve sermayeye maksimum düzeyde kar sağlamak değildir.

Kooperatifin Faydaları Nelerdir?

1-Kooperatifçilik ‘‘Birlikten kuvvet doğar. Bir elin nesi var, iki elin sesi var.’’ atasözümüzde de belirtildiği gibi bir güç odağı ve iktisadi faaliyetler için bir baskı aracıdır.

2-Kooperatif, fertlerin tek tek altından kalkamayacak işleri gerçekleştirilen mükemmel bir dayanışma kuruluşudur.

3-Kooperatifçilik gelir dağılımından zarar görenlerin, bu zararı etkisiz hale getirmede(dağıtımda) denge oluşturan bir teşekküldür. - Kooperatifçilikle, maddi ve manevi ihtiyaçların en az gider ve maliyetle ortakların ayağında giderilmesi mümkün olabilmektedir. Diğer bir ifadeyle üretici ile tüketici arasındaki kademeler kooperatifler vasıtasıyla ya tamamen kalkmakta veya en aza inmektedir.

4- Kooperatifçilikle, emek ve ürünün gerçek değerini bulması sağlanabilir. Diğer bir ifadeyle kooperatifler fiyatın oluşmasında üreticinin zararlarının bertaraf edilmesinde bir sigorta görevi ifa eder.

5- Kooperatifler bencilliği (egoizm) önler. Kendi çıkarlarını hesaba katmadan başkaları lehine karşılıklı olarak çaba harcanmasına hizmet eder. Bu fonksiyonlarıyla kooperatifler insani ve ahlaki kuruluşlardır.

6- Kooperatifleşmeyle israf önlenir. Maliyet düşer, üretim artar ve verimlilik yükselir.

7- Kooperatifler birer demokrasi okuludur. Seçimle göreve gelip, seçimle görevden ayrılma sayesinde toplum ihtiyaçlarına daha kısa sürede cevap verme, insana hizmet konusunda en güzel fırsatları veren kurumlardır.

8- Tüketici güvenilir, kontrolden geçmiş besin maddelerine kavuşmuş olur.

9- Pazarda fiyatların aşırı derecede yükselmesine kooperatifler engel olur. Bu suretle tüketicinin korunmasına hizmet edilmiş olur.

10- İstihdam sağlanmasında kooperatifler büyük rol oynayabilir. Bütün ülkeyi kaplayacak tesisleri, fabrikaları, emtia depoları, satış mağazaları ve eğitim kurumları ile kooperatifler işsizliğe karşı düşünülecek çarelerin birisi, belki de en etkilisidir.

KOOPERATİFLER KANUNU'NA GÖRE KURULUŞU YAPILAN TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLER HANGİLERİDİR?

1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'na göre kuruluşu yapılan tarımsal amaçlı kooperatifler bunlardır:
1. Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
2. Sulama Kooperatifi
3. Su Ürünleri Kooperatifi
4.Pancar Ekicileri Kooperatifi

TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİNİN AMACI NEDİR?

Tek tip çok amaçlı kooperatif modelinin en güzel örneği olan; Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin amacı;

- Ortaklarının tarımsal üretimlerini geliştirmek, - İhtiyaçları ile ilgili temin, tedarik, işletme, pazarlama ve değerlendirme faaliyetlerinde bulunmak, - Ortaklarının ekonomik ve sosyal yönden gelişmelerine yardımcı olmak, ekonomik gücünü arttırmak. - EI ve ev sanatları ile tarımsal sanayinin gelişmesini sağlayıcı tedbirleri almaktır.

Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bu amacı gerçekleştirmek üzere ana sözleşmesinde 18 madde halinde yazılı bulunan çalışma konularından ortaklarına faydalı olabilecek herhangi birini/birkaçını seçer ve bu konuda en iyi şekilde hizmet vermeye çalışır.

SULAMA KOOPERATİFİNİN AMACI NEDİR?

Sulama kooperatifinin amacı:Devletçe ikmal edilmiş veya edilecek sulama tesislerinden veya her ne suretle olursa olsun tarım sahalarından çıkarılacak suyun ziraatta kullanılması ile ilgili arazi tesviyesi, tarlabaşı kanalları, tarla içi sulama ve drenaj gibi zirai sulama tesislerini kurmak,

Kurulmuş olan sulama tesislerini işletmek, işlettirmek ve bakımını yapmak ve yaptırmaktır.

Sulama Kooperatifi bu amacı gerçekleştirirken Köy Hizmetleri teşkilatıyla işbirliği yaparak ortaklarına sulama konularında teknik yardım sağlar, münavebe bitkilerinin ekimi için yardımcı olur.

SU ÜRÜNLERİ KOOPERATİFİNİN AMACI NEDİR?

Su ürünleri kooperatifinin amacı;

- Her türlü su ürünlerinin istihsal, işleme, depolama, pazarlama konularında ortaklarına hizmet vermek, - Ortaklarının balık ve diğer su ürünlerini avlama faaliyetini düzenlemek ve yönetmektir.





PANCAR EKİCİLERİ KOOPERATİFİNİN AMACI NEDİR?

Pancar Ekicileri Kooperatifinin amacı,

Toprak hazırlığı, ekim işleri, pancar ve diğer tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, korunması, dekar veriminin arttırılması konularında gerekli tedbirleri alır ve ortaklarının yararlı bilgiler edinmesine yardımcı olur.

Ortaklarını ilgilendiren tarımsal faaliyetlerin ve kooperatif amaçlarının geliştirilmesi yolunda şeker fabrikalarının merkez ve bölge teşkilatı ile ilişki kurarak gereğinde işbirliği yapmaktır.





Kooperatif Kuruluş İşlemleri Nelerdir ?

Tarımsal amaçlı kooperatifler, tarımsal bir faaliyeti gerçekleştirmek üzere köy, belde ve ilçe gibi yerleşim merkezlerinde kurulabilmektedir.

Kuruluş işlemlerine geçmeden önce bu bölümde geçecek bazı kelimeleri ve anlamlarını açıklayalım.

Kooperatif ortağı kimdir? Tüketici veya üretici olarak veyahut ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bir kooperatifi oluşturan insanlardır.

Müteşebbis heyet nedir? Kooperatif kurmak üzere bir araya gelen 75 kişiden oluşan topluluk.

Anasözleşme nedir? Kooperatifin unvanı, yönetim merkezi, çalışma konuları ile uygulayacağı hükümleri sırasıyla ve yazılı olarak gösteren maddelerin hepsine denir.

Kuruluş Etüd Raporu Nedir? Kooperatifin kurulacağı yerleşim merkezi/ merkezleri hakkında tarımsal potansiyel, alt yapı ve sosyo- ekonomik durum hakkında bilgi veren araştırma raporudur.

Kuruluş Sermayesi Teslim Tutanağı Nedir? Kurucu ortaklar tarafından taahhüt edilen sermayenin 1/4`ünün Bakanlık İI Müdürlüğünce emanete alındığını gösteren belgedir.

Bakanlık onayı nedir? Kooperatif kuruluşunun mevzuata uygunluğunu belirten anasözleşme üzerindeki Bakanlığın imza, onay kaşesi ve mühürüdür.

Tescil nedir? Kooperatif unvanının ve anasözleşmesinin Mahalli Ticaret Sicil Memurluğuna kayıt ettirilmesidir.

İlan nedir? Kooperatifin kuruluşunun, unvanının anasözleşmesinin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilanen yayınlanmasıdır.

1.Kooperatife Ortak Olma Yolları Nelerdir?



a) Bir kooperatif kurarak ortak olma, kurucu olarak ortak olma. b) Daha önce kurulmuş olan bir kooperatife sonradan ortak olma. c) Kooperatif ortaklarından birinin ortaklık payını devralmak suretiyle ortak olma. d) Miras yoluyla ortak olma. e) Taşınmaz mal veya işletme karşılığı ortak olma.



2. Kooperatif Ortaklığına Girme Şartları Nelerdir?



a) Medeni hakları kullanma yeterliliğine sahip olmak,(Mümeyyiz olmak, reşit olmak ve mahcur olmamak). b) Yazılı olarak kooperatif yönetim kuruluna başvurmak,(Yönetim kurulu kararı veya zımni olarak ortaklığın kazanılması). c) Varsa şahsi sorumluluk ve ek ödemeleri yazılı olarak kabul etmek. d) Gerekli sermaye payını taahhüt etmek ve dörtte birini peşin ödeme. e) Ana sözleşmelerle getirilen diğer şartları taşımak. Yönetim kurulunun ortaklık şartlarını araştırma zorunluluğu vardır. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen yöneticiler için Ek maddelere göre cezai müeyyide öngörülmüştür.





3.Sonradan Kooperatife Ortak Olanların Yükümlülükleri Nelerdir ? Bu Gibi Kişilerden Fark Alınabilir Mi ?



Ortakları şahsen sorumlu veya ek ödemelerle yükümlü bir kooperatifte, durumu bilerek gelen kimse, girişinden önce doğmuş olan borçlardan diğer ortaklar gibi sorumlu olur. Buna aykırı mukavele hükümleriyle ortaklar arasındaki anlaşmalar üçüncü şahıslar hakkında hüküm ifade etmez. Bir kooperatife sonradan ortaklığa kabul edileceklerden bir fark alınması, mevcut ana sözleşmelere göre genel kurul kararı ile mümkün olabilmektedir. Bu konuda yönetim kurulu yetkili değildir.



4.Kooperatiflerde Ortakların Hakları Nelerdir ?

Ortaklık hakları ortaklık senedi ile temsil olunur (KK.m.18). Ortaklar, Kooperatifler Kanununun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittirler (KK.m.23). Ortakların hakları, bireysel haklar ve toplu olarak kullanabilecekleri haklar olmak üzere bir ayrıma tutulabilir.



4.1. Ortakların Bireysel Hakları



4.1.1.Ortaklıktan çıkma hakkı: Her ortağın kooperatiften çıkma hakkı vardır. Ortaklıktan çıkma hakkının kullanılması, anasözleşmeyle en çok 5 yıl için sınırlandırılabilir. Ortağın hiç bir suretle kooperatiften çıkamayacağına dair şartlar hükümsüzdür. Çıkış, ancak bir hesap yılı sonu için ve en az 6 ay önceden haber verilerek yapılır. Anasözleşmede daha kısa bir süre belirtilip hesap yılı içinde çıkışa izin verilebilir. Yönetim kurulu, anasözleşmeye uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, bir ortağın kooperatiften istifasını kabulden kaçınacak olursa, ortak çıkma dileğini noter aracılığı ile kooperatife bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir.

4.1.2.Ortaklık payını devir hakkı: Ortaklık payları devredilebilir. Yönetim kurulu, ortaklığı devralan kişinin ortaklık niteliklerini taşıması halinde, bu kişiyi ortaklığa kabul eder. Ana sözleşmede gösterilecek şartlarla ölen ortağın mirasçılarının kooperatifte ortak olarak kalmaları sağlanabilir.

4.1.3.Çıkarılma kararına karşı genel kurula itiraz veya mahkemeye dava açma hakkı: Kendisine çıkarılma kararı tebliğ edilen ortağın, bu yazıyı aldığı tarihten itibaren üç ay içinde mahkemeye itiraz davası açma veya aynı süre içinde genel kurula itiraz etme hakkı vardır. 4.1.4.Bilgi edinme ve örnek isteme hakkı: Yönetim ve denetim kurulu yıllık çalışma raporları ile bilanço, genel kurulun yıllık toplantısından en az 15 gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile Kooperatif merkezinde ve varsa şubelerinde ortakların tetkikine amade tutulur. Talep eden ortaklara bilanço ve gelir gider farkı hesaplarının birer suretinin verilmesi mecburidir. Ortakların bilgi edinme hakkı, anasözleşme veya kooperatif organlarından birinin kararıyla bertaraf edilemez veya sınırlandırılamaz.

4.1.5.Ticari defterleri ve belgeleri inceleme hakkı: Kooperatifin ticari defterleri ve haberleşme ile ilgili hususların incelenmesi, genel kurulun açık bir izni veya yönetim kurulunun kararı ile mümkündür.

4.1.6. Genel kurula katılma, seçme ve seçilme hakkı: Üç ay evvel ortak olmayanlar hariç her ortak genel kurula katılma hakkına sahiptir. Yapı kooperatiflerinde genel kurul toplantılarına katılmak için bu şart aranmaz. Genel kurula katılma hakkına sahip olan bir ortak, bu hakkın doğal sonucu olarak; aynı zamanda genel kuruldaki görüşmelere katılmak, bu görüşmeler sırasında düşüncelerini açıklamak, sorular sormak, görüşülen konular hakkında müştereken veya münferiden önerge vermek ve neticede istediği yönde oyunu kullanmak, seçmek, seçilmek gibi haklara da sahip olmaktadır. Tabii ki, yönetim ve denetim kurulu üyeliği ile tasfiye kurulu üyeliğine seçilebilmek için getirilen özel hükümler saklıdır.. 4.1.7.Olumlu gelir gider farkından pay (risturn) alma hakkı: Tüketim, Motorlu Taşıyıcılar, Üretim ve Pazarlama vb. Kooperatiflerinin anasözleşmelerinde olumlu gelir gider farkının (kârın) ortaklar arasında bölüşülmesi öngörülmüş ise bu bölünme ortakların kooperatifle yapmış oldukları işlemleri oranında yapılır.



4.2.Toplu Kullanılabilecek Haklar



4.2.1.Genel kurulu toplantıya çağırma hakkı: Dört ortaktan az olmamak kaydıyla ortak sayısının en az onda birinin isteği üzerine genel kurul toplantıya çağrılır. Yönetim Kurulu bu isteği en az on gün içinde yerine getirmediği takdirde, istek sahiplerinin müracaatı üzerine (veya doğrudan) Bakanlığımız tarafından da genel kurul toplantıya çağrılabilir. Bakanlığımız tarafından da çağrılmadığı takdirde istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.

4.2.2.Gündeme madde ilavesini isteme hakkı: Kooperatifler Kanununun 46’ncı maddesine göre, dört ortaktan az olmamak üzere, ortakların en az onda biri tarafından, genel kurul toplantısından en az 20 gün önce yazılı olarak bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur. Kooperatife kayıtlı ortakların en az onda birinin, genel kurul sırasında gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce (divanın seçimini takiben) yazılı teklifte bulunmaları halinde; -Hesap tetkik komisyonunun seçilmesi, -Bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, -Çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, -Genel kurulun yeni bir toplantıya çağırılması, -Kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, -Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi, ile ilgili hususların da genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınması mümkündür.



KOOPERATİFLERİN AİLE KALKINMASINDAKİ YERİ



Ekonomik yönden zayıf olan aileler sınırlı bütçeleri ile önemli ihtiyaçlarını karşılamak isterler. Kişisel çalışmaları onları başarısız kılabilir. Başarılı olabilmek için diğer insanlarla güç birliği yapmak zorundadırlar. Örneğin , orta gelirli bir aile kooperatife üye olursa çok daha uygun şartlarla ve kısa zamanda ev sahibi olabilir.



KOOPERATİFLERİN ÜLKE EKONOMİSİNE KATKILARI



Kooperatif sayesinde kişiler, amaçlarını gerçekleştirecek şekilde emek ve sermayelerini birleştirerek büyük güç oluştururlar. Böylece çok mal ve hizmet üretirler. Katkıları:Sermayenin birikmesini sağlar.

a. Mal ve hizmet üretimini arttırır.

b. İşsizlere iş imkanı sağlar.

c. Üretici ve tüketicinin gelirlerinin artmasını sağlar.

d. İhracatı arttırır.

Üyelerini daha iyi yaşam şartlarına kavuşturur.



KOOPERATİFLEŞMENİN EKONOMİK VE SOSYAL ETKİLERİ



A- KOOPERATİFLEŞMENİN EKONOMİK ETKİLERİ



Kooperatif organizasyonlar, belirli ekonomik uğraş alanlarında müşterek amaçlara ulaşabilmek için ekonomik birimlerin bilinçli ve gönüllü olarak bir araya gelip iş birliği yapmalarıyla oluşan, kendine özgü ekonomik karakteri ve yasal statüsü bulunan değişir sermayeli ve değişir ortaklı kuruluşlardır. Müşterek amaçlar etrafında kendi özgür iradeleriyle gerekli sermaye ve girişimi bir araya getiren ortaklar, kooperatif kuruluşun yönetimini aktif ve eşit olarak belirlerler, ortaklığın külfet ve faydalarına katılırlar, katılma ölçüsünde de kooperatifin riskini veya başarılarını paylaşırlar.

Kooperatiflerin faaliyetleri temelde ekonomik karakterlidir, çünkü onları doğuran nedenler, sosyo-ekonomik zorunluluklar bireysel düzeydeki ekonomik güçsüzlüklerdir. Söz konusu bireyler, kendi güçlerinin sınırlılığı nedeniyle bireysel uğraş ile çözemedikleri ya da aşamadıkları sorunlarını, karşılıklı yardım ve dayanışma ile birbirlerine yakınlaşarak, ortak çıkar etrafında ve belirli ilkeler çerçevesinde örgütlenerek çözüm ararlar.

Kooperatifleşmenin etkisi ya da “kooperatif etki”, kooperatif organizasyon içinde belirli ortak amaçlar etrafında birleşerek ortak uğraş vermenin ekonomik yansıması yani bir uğraşın ekonomik sonucu olup, kooperatif organizasyonun varlık sebebini ve maddi dayanağını teşkil etmektedir. Diğer bir deyişle, ekonomik birimleri bireysel uğraş yerine kooperatif uğraşa iten sebep, “kooperatif etki” beklentisidir. “Kooperatif başarı” kavramıyla eş anlamlı tutulabilecek olan kooperatifleşmenin etkilerinin gerek mikro, gerekse makro düzeylerde gerçekleşebilmesi, ortak birimlere yansıyabilmesi ya da daha geniş ölçüde yaygınlık kazanabilmesi için; Kooperatif organizasyon içinde grup etkinliğinin yaratılmış olması etkinliğin istikrarı, sürekliliği ve paylaşılması, kooperatifin faaliyet gösterdiği piyasadaki diğer birimlerle etkinliği önem taşımaktadır. Bu kavramlar üzerinde kısaca durmak gerekirse ;

- Kooperatif organizasyon içinde grup etkinliğinin yaratılmış olması, etkinliğin istikrarı sürekliliği ve paylaşılması: Kooperatif grup ekonomisi çerçevesindeki başarı, kooperatif organizasyon ile bu organizasyonu oluşturan ortaklar arasında oluşturulan ekonomik ve kurumsal ilişki kanallarının işletilmesi ve söz konusu ilişkilere süreklilik, hacim, yoğunluk ve istikrar kazandırılmasıdır. Ekonomik ilişkiler, kooperatif teşekkülün varlık sebebini oluşturan fiziksel parasal değişim ilişkileridir. Söz konusu ilişkiler ile kooperatif başarı arasında karşılıklı etkileşim ve sıkı bağlantılar vardır. Kooperatif faaliyetten ekonomik çıkar sağlayamayan ortak, kooperatif gruptan ayrılabilir, böyle bir durumda ise kooperatifin ekonomik dayanağı zayıflar. Diğer yandan kooperatifle ortak arasındaki kurumsal ilişkiler, kooperatifin organizasyon çatısını oluştururlar ve kooperatifin güdeceği ortak politikayı saptamak ve yönlendirmek açısından önem taşırlar.

- Kooperatifin faaliyet gösterdiği piyasada, piyasadaki diğer ekonomik birimler karşısında gösterdiği başarı: Bu başarı belli başlı üç ana noktada toplanabilir. Bunlar ise;

Kooperatifler, ortak faaliyet verilen ekonomik alanda verimlilik artışı, yani kaynak tasarrufu sağlarlar, dolayısıyla da kaynak yaratma etkisine sahiptirler. Kooperatifler, ilgili ekonomik alanda ortaklarının üretim, rekabet ve pazarlık gücünü arttırırlar.Kooperatifler, teknik ilerleme ve diğer yeniliklerin ortak işletmelerinde üretim sürecine girmesine ve yaygınlık kazanmasına elverişli ortam ve koşulları hazırlarlar.

Toplam üretim, ortakların bilinçli ve birbirleriyle koordineli faaliyetleriyle artış gösterir. Ortakların seçilmiş olan faaliyet alanında iş bölümüne ve güç birliğine gitmeleriyle ilgili alanlarda faaliyet ile kaynak ve zaman tasarrufları sağlanır. Kısaca, ekonomik uğraş alanında belli bir ortak faaliyetin ortaklarca kooperatife devredilmesi, yani ekonomik bölüşümü veya büyük ölçekli faaliyete geçiş ile belirli bir maliyet tasarrufu sağlanmakta, dolayısıyla “rasyonelleşme etkisi” ortaya çıkmaktadır.

Sağlanan içsel tasarruflar ya da büyük ölçeğin getirdiği maliyet üstünlükleri, doğrudan doğruya, kooperatif ortaklarının ilgili piyasadaki üretim, pazarlık ve rekabet güçlerine yansır. Dolayısıyla, ortaklar için bireysel girişim ve çözümlere oranla hareket alanları genişler, teknik ve ekonomik üstünlükler birikimli olarak artış gösterirler.

Yukarıda sözü edilen kooperatifleşmenin etkileri ayrı ayrı değil, çoğu zaman bir arada ortaya çıkarlar. Kooperatif, bu etkileri oluşturabildiği ölçüde kendi bulunduğu piyasa basamağından önceki ve sonraki piyasa basamaklarının büyümeyi uyaran ve besleyen etkilerini algılamak suretiyle, ortakların bireysel işletmelerine yansımasını mümkün kılacaktır. Uzun dönemde ise, kooperatif yalnızca algılamak ve yansıtmakla kalmayacak, kendinden önceki ve sonraki piyasa aşamalarında yeni büyüme, bütünleşme ve yapısal değişme sürecini çözecektir.

Bu açıklamalar ışığında kooperatif etki ya da kooperatifleşmenin ekonomik etkileri aşağıdaki başlıklar altında irdelenmiştir.

- Kooperatif kuruluşlar , hem kendi organizasyon bünyelerinde hem de faaliyet gösterdikleri piyasa basamağında pazar oluştururlar.

- Serbest piyasa ekonomilerinde kooperatifler, ekonomik sürece katılmak ve ekonomik süreçten pay almak için oluşturulan kuruluşlardır.

- Kooperatifler, sektörlerarası bağlılık ilişkisi ve karşılıklı etkileşim olgularının ortaya çıkartılmasında etkin bir araç olabilmektedirler

- Kooperatifler yatay bütünleşme sürecini başlatmalarıyla ekonomik bakımından güçsüz marjinal kesimin daha geniş alanda ekonomik faaliyetlerde bulunabilmesini, dikey bütünleşme süreciyle de tarım-sanayi–ticaret bütünleşmesinin gerçekleşmesini sağlayabilmektedirler.

- Yatay ve dikey bütünleşmeleri sağlanmış kooperatiflerin koordineli bir biçimde gerçekleştirecekleri proje ve yapacakları yatırımlar, kooperatif ortakları, ulusal kalkınma ve milli gelir düzeyi üzerinde olumlu katkılar sağlamaktadır.

- Kooperatif, ortaklarının ekonomik gelirin nasıl ortaya çıktığı ve nasıl dağıtılması gerektiği, ekonomik faaliyet olanaklarını ve kısıtlarını, önceliklerle ilgili kararların nasıl alınacağını ve kaynakların en iyi biçimde nasıl kullanabilecekleri açısından katkıda bulunur: